In de kleureneconomie wordt een 3-D geldeenheid gebruikt, waarbij elke dimensie (dat woord omzeilen we verder dus) wordt aangeduid met een kleur. We hebben dus drie kleuren die elk zijn gekoppeld aan 100 gram zonnebloemolie. In principe is 100 gram zonnebloemolie de basis van de 3-D eenheid in de kleureneconomie, en wel als volgt:
- 1 Rood is de energie in 100 gram zonnebloemolie, dat is 3400 kJ of 810 kCal.
- 1 Groen is de materie in 100 gram zonnebloemolie, wanneer deze binnen zijn gesloten levenscyclus voorkomt.
- 1 Blauw is de materie in 100 gram zonnebloemolie, wanneer deze buiten zijn levenscyclus voorkomt.
Hoe worden de getallen weergegeven?
De 3D waarden worden weergegeven als soort vector, dat is zo: [2R 1G 1B]. De letters R,G, en B staan natuurlijk voor Rood, Groen en Blauw. Voor breuken stellen we ook een grote versimpeling voor.
Waarde bepaling met de cyclus
Als voorbeelden zijn er tal van producten zoals voeding en brandstoffen doorgerekend. Als u de 3-D waarde wilt weten, moet u de levenscyclus doorgronden en een inschatting of berekening maken van de benodigde energie voor productie en reductie (recycling).
De groenteboer
Groenten uit eigen tuin zijn de meest simpele voorbeelden:
- We rekenen alleen het zonne-inkomen van de groenten en verder geen kosten
- Gewoon 100 gram = 1 groen. Geen blauw, want we kunnen alles recyclen (…)
- Sommige groenten bevatten meer energie dan anderen. Dat is allemaal al berekend.
- Verpakkingen zijn niet meegeteld.
De 3D waarde van zonnebloemolie
Bij gebruik heeft zonnebloemolie een waarde van 1 Rood, 1 Groen en 0 Blauw [1R 1G 0B] per 100 gram. Per liter – (het gewicht is ongeveer 900 gram) is dat dan [9R 9G 0B].
Wat de prijs in de winkel nu precies zal zijn, is niet te zeggen. Dat kan de verkoper namelijk zelf bepalen. Je kan zeggen dat het tenminste [9R 9G 0B] zal zijn, want dat is de waarde van het product zelf. Daar komen dan nog de extra energiekosten voor de productie bij.
Een benadering voor de prijs van een liter zonnebloemolie is dus : [90R 9G 0B] tot [900R 9G 0B]. De gebruikswaarde zal echter nooit meer dan [1R 1G 0B] per 100 gram. Dan weet u gelijk in de winkel hoeveel energie de fabrikant onderweg heeft nodig gehad – die u dus moet betalen, ja.
Afhankelijk van de energiekosten van productie, opslag en transport loopt in onze huidige energie-inefficiente economie de prijs al gauw op tot 10 tot 100 maal de energie in voeding. In de kleureneconomie zie je het vrij snel als de energiekosten uit de hand lopen en je dus niet-duurzame voeding gebruikt!
Welke prijs is het nu?
Direct nadat we de waarde-eenheid hebben vastgesteld volgens bovenstaande definitie, barsten de vragen los:
- is die rood-waarde nu de kostprijs of de verkoopprijs in de winkel?
- moet je in de winkel nu ook het blauw betalen dat een producent produceerde tijdens de productie?
- wat gebeurt er als je je product voor groen koopt maar niet voor groen ter recycling kunt doorverkopen?
Hele belangrijke vragen, maar, die zitten niet in de definitie. De antwoorden kan iedereen dus zelf bepalen. Het enige dat is gezegd, is dat 1 rood is de energie IN die olie. Zoveel energie is 1.
Ter vergelijking, in euro-economie:
- stoffen van 12 euro per meter : de fabrikant heeft alle kosten van de productie meegerekend in die 12 euro.
- tulpen voor vijf euro per bos: je betaalt ook de kosten voor de “bestrijdingsmiddelen” die er op de bloemen gespoten zijn.
- tulpen vijf euro per bos: voor de recycling krijg je echt geen geld terug want de bloemen zijn echt chemisch afval. Nooit op je compostbak gooien. (lees: ja, je krijgt als consument al het blauw erbij dat de fabrikant erin stopte)
Kortom, het lijkt misschien ingewikkeld met die kleuren, maar het is wel handig om onze idioterie van 2010 eens goed te belichten.
Een andere 3-D Currency?
Komt zonnebloemolie als index u niet zo gelegen? Waarom ook? Het kan ook anders. Het maakt immers weinig uit welk product u kiest als basis voor uw geldsysteem. Inmiddels maakten wij diverse concept-paletten voor allerlei doelgroepen en situaties.